Współczesny świat czasem zachęca nas do bycia wszechmocnymi: kontroluj swoje życie, osiągaj cele, bądź o krok przed innymi. To podejście może być inspirujące, ale równie często staje się źródłem frustracji i wypalenia. Dlaczego? Ponieważ- niezależnie od tego jak bardzo byśmy się starali- są rzeczy, na które nie mamy wpływu.
W tym wpisie chcemy opowiedzieć o ,,sztuce odpuszczania’’– umiejętności, która nie oznacza rezygnacji, lecz odnalezienie wspierającego, motywującego podejścia do życia. To droga do spokoju i lepszego zarządzania własnymi zasobami.
Nasze myśli i emocje bywają zwodnicze. Czasem angażujemy się w sytuacje, które wykraczają poza naszą kontrolę próbując zmienić coś, co jest od nas niezależne. Kluczowym krokiem jest rozróżnienie między tym na co mamy wpływ, a tym co leży poza naszym zasięgiem.
Co możemy kontrolować?
1. Nasze reakcje, myśli i działania.
2. Sposób, w jaki dbamy o siebie.
3. Wysiłek, który wkładamy w realizację celów.
Czego nie kontrolujemy?
1. Reakcji i opinii innych ludzi.
2. Wyników naszych działań (choć możemy starać się najlepiej, jak potrafimy).
3. Zdarzeń losowych i przeszłości.
Zrozumienie tych granic może stać się fundamentem wewnętrznej równowagi.
Pragnienie kontroli jest naturalne. Daje nam poczucie bezpieczeństwa i przewidywalności. Kiedy coś wymyka się spod naszej władzy, pojawia się lęk– odczucie, że tracimy grunt pod nogami. Psychoterapia poznawczo-behawioralna pomaga zidentyfikować te myśli, które stoją za potrzebą kontroli, np.:
-„Jeśli tego nie dopilnuję, wszystko się zawali”
-„Muszę mieć wpływ na to, co się dzieje, inaczej zawiodę”
Takie przekonania często prowadzą do stresu i frustracji, bo dążenie do kontrolowania wszystkiego to zadanie niemożliwe do wykonania.
1. Rozpoznaj swoje myśli
Zadaj sobie pytanie: „Czy ta sytuacja jest w zakresie mojej kontroli?” Jeśli odpowiedź brzmi „nie”, warto świadomie odsunąć się od nadmiernego zaangażowania emocjonalnego w jej przebieg, konsekwencje.
2. Praktykuj akceptację
Akceptacja to nie to samo co rezygnacja. To umiejętność uznania rzeczywistości taką, jaka jest- bez walki z tym, czego nie możemy zmienić. Na przykład: „Nie mogę kontrolować co pomyśli o mnie mój szef, ale mogę dać z siebie wszystko podczas prezentacji”.
3. Stosuj techniki pozwalające zmienić sposób myślenia na bardziej wspierający
Psychoterapia CBT uczy, jak zmieniać nieadaptacyjne myśli na bardziej wspierające. Zamiast myśleć: „To straszne, że nie mogę tego przewidzieć!”, spróbuj: „Nie muszę wszystkiego wiedzieć, mogę skupić się na tym, co mam przed sobą”.
4. Przekieruj energię na działanie
Zamiast tracić czas na rozpamiętywanie tego, czego nie możesz zmienić skup się na praktycznych krokach, które są w Twoim zasięgu. Działanie buduje poczucie sprawczości i zmniejsza bezradność.
5. Praktykuj dystans emocjonalny
Wyobraź sobie, że patrzysz na swoje życie z perspektywy trzeciej osoby. Co jest naprawdę istotne? Czy za miesiąc lub rok to, czym się teraz martwisz nadal będzie miało znaczenie?
Jednym z przydatnych narzędzi w pracy terapeutycznej jest koncepcja „kręgu wpływu”.
Wyobraź sobie dwa okręgi:
Wewnętrzny krąg to rzeczy, na które masz wpływ: swoje działania, decyzje, sposób myślenia.
Zewnętrzny krąg to to, czego nie kontrolujesz: pogoda, decyzje innych ludzi, przeszłość.
Im więcej energii inwestujesz w wewnętrzny krąg, tym większe poczucie sprawczości i spokoju. Natomiast skupianie się na zewnętrznym kręgu prowadzi do frustracji i wyczerpania.
Kiedy zaczynamy odpuszczać to, czego nie możemy zmienić, otwieramy się na wiele korzyści:
Więcej energii– oszczędzamy siły na rzeczy, które naprawdę mają znaczenie.
Lepsze zdrowie psychiczne– możemy zmniejszyć stres i napięcie.
Więcej miejsca na radość– mamy szansę przestać żyć w lęku i zaczynamy dostrzegać pozytywne aspekty życia.
Nie wszystko w życiu jesteśmy w stanie kontrolować – i to jest w porządku. Uczenie się jak skupić się na tym, co możemy i odpuszczać resztę, to jedna z najważniejszych umiejętności na drodze do wewnętrznego spokoju.
Psychoterapia poznawczo-behawioralna oferuje konkretne narzędzia, które pomagają zrozumieć nasze myśli i emocje, a także odzyskać kontrolę nad tym, co naprawdę istotne.
Warto pamiętać, że odpuszczanie nie oznacza słabości. To wyraz mądrości i troski o siebie. Może warto spróbować?
