Wraz z rozwojem technologii oraz dynamicznymi zmianami w stylu życia, psychoterapia online zyskała popularność jako alternatywa dla tradycyjnych spotkań w gabinetach. Jeszcze przed pandemią COVID-19 obserwowano wzrost zainteresowania terapią online, a po jej wybuchu stała się ona dla wielu osób jedynym dostępnym narzędziem terapeutycznym. Obecnie coraz więcej badań dowodzi, że psychoterapia online jest skuteczna i może w wielu aspektach dorównać tradycyjnej terapii stacjonarnej, szczególnie w przypadku terapii poznawczo-behawioralnej (CBT, z ang. cognitive-behavioral therapy), która zyskała szerokie uznanie jako efektywna forma terapii w formie online.
Wyniki licznych badań przeprowadzonych w ostatnich latach wskazują, że psychoterapia online jest skuteczną formą wsparcia. Metaanaliza przeprowadzona przez Anderssona i Cuijpersa (2009) pokazała, że terapia poznawczo-behawioralna online jest skuteczna w leczeniu depresji i lęku na poziomie porównywalnym do terapii stacjonarnej. Badania wskazały również, że terapeutyczna relacja między pacjentem a terapeutą może być budowana z powodzeniem za pośrednictwem platform internetowych, co obala mit, że brak bezpośredniego kontaktu obniża jakość relacji terapeutycznej. Dodatkowe badania przeprowadzone przez Carlbring i Anderssona (2018) potwierdziły, że terapia poznawczo-behawioralna online może przynieść porównywalne efekty terapeutyczne do formy stacjonarnej. Co więcej, badacze zauważyli, że w przypadku leczenia zaburzeń lękowych, pacjenci korzystający z terapii online wykazywali znaczną poprawę w funkcjonowaniu po zakończeniu cyklu terapeutycznego. Skuteczność tej formy terapii była niezależna od długości jej trwania, co sugeruje, że terapia online jest równie efektywna, jak tradycyjna psychoterapia, również w kontekście leczenia różnych zaburzeń psychicznych.
CBT jest jedną z najlepiej przebadanych metod terapeutycznych, której skuteczność potwierdzają liczne badania zarówno w kontekście stacjonarnym, jak i online. Badanie przeprowadzone przez Karyotakisa i współpracowników (2020) wykazało, że psychoterapia poznawczo-behawioralna prowadzona w formie online ma wysoki poziom skuteczności w leczeniu depresji. W badaniu tym oceniano różne interwencje CBT online i porównywano je z tradycyjnymi formami terapii. Wyniki wskazały na znaczącą redukcję objawów depresyjnych u osób korzystających z terapii online, porównywalną do efektów uzyskanych podczas terapii stacjonarnej. W kontekście leczenia zaburzeń lękowych, badanie przeprowadzone przez Spence i wsp. (2011) wykazało, że CBT online pomaga w redukcji objawów lęku u dorosłych pacjentów z zaburzeniami lękowymi. Uczestnicy badania przeszli przez standardowy cykl terapii poznawczo-behawioralnej, jednak wszystkie sesje odbywały się zdalnie. Okazało się, że pacjenci z grupy online osiągnęli porównywalne efekty terapeutyczne jak osoby, które korzystały z terapii stacjonarnej. Wyniki te wskazują, że CBT online może być skutecznym narzędziem w leczeniu zaburzeń lękowych, w tym w przypadku osób cierpiących na zaburzenia lękowe uogólnione, fobie czy ataki paniki.
Jednym z najważniejszych atutów psychoterapii online jest dostępność. Dzięki sesjom prowadzonym przez Internet, terapia staje się możliwa dla osób z ograniczoną mobilnością, zamieszkałych w trudno dostępnych regionach czy posiadających ograniczony czas na dojazdy. Kolejnym aspektem jest elastyczność i możliwość dostosowania terapii do indywidualnych potrzeb. Sesje online pozwalają na większą swobodę w ustalaniu terminów, co może sprzyjać regularnemu uczestnictwu. W badaniach Hedgesa i wsp. (2020) wykazano, że pacjenci korzystający z terapii online rzadziej przerywają cykl terapeutyczny, co sprzyja utrzymaniu długoterminowych efektów leczenia.
Choć psychoterapia online ma wiele zalet, nie jest pozbawiona wyzwań. Przede wszystkim wymaga odpowiedniego dostępu do technologii oraz pewnej biegłości w korzystaniu z narzędzi internetowych. Ponadto, sesje online mogą nie być odpowiednie dla osób cierpiących na niektóre złożone zaburzenia, wymagające intensywnego wsparcia. Warto zatem pamiętać, że każde oddziaływanie terapeutyczne powinno być przede wszystkim dobierane do indywidulanych potrzeb danej osoby.
Reasumując, wyniki badań nad skutecznością psychoterapii online wskazują, że jest ona skuteczną alternatywą dla tradycyjnych spotkań w gabinecie, zwłaszcza w nurcie poznawczo-behawioralnym. Badania nad terapią CBT online wykazują, że w przypadku leczenia depresji, lęku oraz innych trudności, efektywność tej formy wsparcia może być porównywalna do tradycyjnej terapii stacjonarnej. Psychoterapia online pozwala na elastyczne dostosowanie się do potrzeb klient_ oraz niweluje bariery związane z dostępem do wsparcia terapeutycznego. Choć terapia online nie jest wolna od wyzwań, jej zalety – potwierdzone wynikami licznych badań – sprawiają, że stanowi wartościową alternatywę dla tradycyjnej formy psychoterapii.
